Analiza strategii rozwoju i bieżących budżetów gminy Muszyna

Analizowana będzie Strategia rozwoju gminy Muszyna, a także Wieloletnia Prognoza Finansowa (WPF) i budżety roczne. Chodzi o jakość i spójność tych dokumentów. One mają kluczowe znaczenie dla rozwoju każdej gminy, w tym także Muszyny.

Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna

Na początku Strategii można przeczytać znamienne zdanie: Głównym przesłaniem strategii jest trwały i zrównoważony rozwój gminy, poprzez pełniejsze zaspokojenie potrzeb obecnego i przyszłych pokoleń jego mieszkańców oraz rozważne wykorzystywanie i umacnianie jej zasobów.

Prace nad Strategią były wieloetapowe i trwały pół roku. Diagnozę gminy przeprowadzono ze względu na 8 kryteriów. Gmina Muszyna prezentuje się lepiej niż dobrze. W zasadzie tak jest na wszystkich obszarach diagnostycznych. W analizie SWOT można przeczytać, że infrastruktura budynków turystycznych jest przestarzała i wymaga kosztownych modernizacji. Po stronie atutów, jest za to wiele pozycji. Środowisko naturalne sprzyja rozwojowi turystyki, mniej dla rolnictwa. Infrastruktura kanalizacyjna jest mocną stroną, ale gazowa i wodociągowa już nie. Jest podobno wysoka partycypacja społeczna, ale młodzi nie mają motywacji do mieszkania w Muszynie. Zagrożeniem jest biurokracja, ale ta poza gminą. Szans jest znacznie więcej. Nie znaleziono inwestycji uruchomienia pociągu panoramicznego, a wspomniano o parku wodnym na Słowacji, który ma przyciągnąć turystów do Muszyny.

Misja i wizja gminy

Sformułowana misja i wizja gminy nie nawiązują przesadnie do kwestii turystycznych, a dużą uwagę przywiązują do społeczności gminy. Kwestie strategiczne rozdzielono na 5 obszarów. Turystyka. Środowisko. Infrastruktura. Kapitał społeczny. Promocja. Zaskakuje innowacyjny obszar – kapitał społeczny. Czy tutaj chodzi o budowanie zaufania i współpracy pomiędzy obywatelami?

Obszary strategiczne

Z obszarów strategicznych wynika naturalne rozwinięcie na cele strategiczne i operacyjne. Wiele można wyczytać z treści celów operacyjnych. Padają konkrety. Zadań wiele, że można zmartwić się, czy nie za dużo? Czy to wszystko jest realizowalne? Nie zanotowano uruchomienia pociągu panoramicznego. To dziwi, bo o tej inwestycji było kiedyś bardzo głośno, że jest bliska finalizacji. Kapitał społeczny jest jednak rozumiany inaczej niż zaufanie i współpraca. W sumie to nie wiadomo, jak on jest rozumiany, bo to bardzo ogólne i mgliste. Obszar społeczny jest rozpisany słabo i niekonkretnie. Podobnie kwestie związane z marką i promocją. To prawda, że działania miękkie parametryzuje się trudniej niż twarde. Przykładem tego są również zadania związane z promocją. Co można wyczytać i zrozumieć z zadania: Stworzenie płaszczyzn współpracy międzynarodowej w różnych dziedzinach życia społecznego i gospodarczego? Jest także problem z miernikami, sązdefiniowane, ale nie wypełnione treścią, ilościami, czasem realizacji i kosztami, choćby szacowanymi. Tabela 7 jest dobrym punktem wyjścia dla rozwinięcia obszaru mierników i ewaluacji.

Model struktury funkcjonalno-przestrzennej

W Strategii stworzono model – struktury funkcjonalno-przestrzennej. To pewne novum. Niestety ta przestrzenność mogła zostać lepiej zaprezentowana, jest za to wiele opisów, które są powtórzeniami elementów diagnozy. Ciekawym zabiegiem dla realizacji Strategii jest powołanie funkcji Koordynatora realizacji Strategii. To cenne, ale ciekawi, jak to odbywa się w rzeczywistości.

Wieloletnia Prognoza Finansowa

Strategia powinna być kompatybilna z Wieloletnią Prognozą Finansową, a precyzyjnie: WPF powinien być zgodny ze Strategią, ta kolejność jest właściwa. Najlepiej, aby horyzonty czasowe się pokrywały się, także nomenklatura używana w tych dokumentach. Niestety okres się nie pokrywa. Zadań majątkowych jest 16. Celów związanych z infrastrukturą w Strategii było znacznie więcej. Owszem, można pozytywnie założyć, że one zostaną zrealizowane w latach 2025-2027. Ale teraz widoczna jest oczywista niespójność.

Czytając WPF znajdujemy tam ważne i „grube” inwestycje. Będzie budowana kanalizacja, ale tylko w Wojtkowej, Strategia obiecuje także w Szczawniku i Powroźniku, ale może tak się stanie w latach późniejszych. Będzie realizowana poważna inwestycja budowy kolei gondolowej za 33 mln. Ta pozycja jest w obydwu dokumentach. WPF zawiera pozycje budowy parku rekreacji za poważne fundusze 13 mln do 2024. Niestety nie ma tej pozycji w Strategii. Podobna sytuacja jest z zakupem autobusów elektrycznych za 11 milionów. Odnośnie spójności WPF z budżetami rocznymi to zachodzi spójność, poza osuwiskiem w Muszynie i kanalizacją w Wojtkowej.

Podsumowanie

Strategie należy ocenić pozytywnie, chociaż pewne korekty należy uczynić. Przewiduje się ciągłą aktualizację, więc należy żywić nadzieję, że stosowne korekty zostaną wprowadzone do Strategii. Strategia jest ogólnie dobrze napisana, ale ma defekty i deficyty, wymaga aktualizacji, poprawy spójności z dokumentami budżetowymi. To pozwoli na lepsze zarządzanie rozwojem gminy Muszyna. Trzeba dodać, że gmina jest w ścisłej czołówce najlepiej zarządzanych gmin powiatu, często podawana jako wręcz wzorcowa, wysoko pozycjonowana w różnych kwalifikacjach regionalnych i krajowych. Tym bardziej potrzebna jest jakość i spójność strategicznej dokumentacji.