To gminy podobne do siebie, ale i różne. To gminy miejsko-wiejskie. Stary Sącz ma 23 tysiące mieszkańców, Krynica 16 tysięcy. Krynica to gmina wybitnie turystyczna. Stary Sącz organizuje turystykę, ale dzienną, raczej lokalną. Krynica to jedna z ważniejszych destynacji w Polsce.
Stary Sącz jednak rzucił rękawicę wszystkim gminom powiatu na polu kultury. Pod tym względem przyćmił także sam Nowy Sącz. Festiwal Kiepury w Krynicy to znana impreza, ale takich imprez na skalę krajową w Starym Sączu jest kilka. Krynica ma jednak istotny atut: markę turystyczną. To przedkłada się także na zasobność finansową Krynicy. Ale czy marka Krynicy jest dostatecznie wykorzystywana, to kwestia do oceny. Stworzenie i połączenie pociągów panoramicznych na trasie Krynica-Stary Sącz może konstruktywnie wpłynąć na rozwój turystyki w obu gminach. Do gmin popradzkich i Starego Sącza mogą zajechać turyści odwiedzający Krynicę.
Zakres porównań
Dla celów porównawczych zbadano strategie rozwoju w obu gminach. Znacznie więcej można wyczytać ze strategii Starego Sącza, formalnie jest przygotowana bez większych zastrzeżeń, może tylko plan jest zbyt ambitny i przez to mniej realistyczny. Gmina Krynica posiada owszem strategię, ale nieaktualną. Istniejąca jest także nastawiona na wypełnienie wymogów formalnych bez większego znaczenia w planowaniu rozwoju gminy. Przy tworzeniu aktualnej strategii Krynica może inspirować się strategią rozwoju Starego Sącza.
Porównanie gmin skoncentruje się zatem na zagadnieniach finansowych, które są poparte konkretnymi danymi z budżetów gmin. Zestawienie porównawcze dotyczyć będzie: dochodów gmin, w tym własnych, wydatków majątkowe, zadłużenia, ale także nadwyżki operacyjnej (różnicy dochodów i wydatków bieżących).
Preferowany będzie wspólny mianownik, czyli przeliczany na jednego mieszkańca. Wzięte zostały dane średnie z dwóch ostatnich lat: 2022 i 2023.
Wyniki porównań (2022)
- Dochody gminy: lepsza jest Krynica: 9 do 5,5 tysiąca, w tym w dochodach własnych również lepsza Krynica: 5 do 2 tysiąca.
- Wydatki majątkowe bardzo zbliżone i oscylują w obydwu gminach wokół 1,5 tysiąca.
- Zadłużenie większe w Starym Sączu – 2,9 do 2,2 tysiąca w Krynicy.
Nadwyżka operacyjna
To różnica między dochodami a wydatkami – bieżącymi. Gmina musi wydać, ale musi mieć dochód. Im większa nadwyżka, tym lepiej. Na mieszkańca idzie to tak: 280 do 200 złotych na korzyść Krynicy w 2022, ale już w 2023 sprawa się zmienia radykalnie, bo jest deficyt w Krynicy –140 zł do 70 na plusie w Starym Sączu. Czyli w tym ważnym zestawieniu – jakby gospodarności – wygrywa Stary Sącz.
Podsumowanie finansów
W 3 wskaźnikach Krynica jest lepsza, ale w jednym Stary Sącz. Wynik jest 3-1 dla Krynicy. Ale przegrać z Krynicą, to nie jest ujma. Stary Sącz posiada dobrą pozycję finansową.
Porównanie inwestycji infrastrukturalnych
Dla uzyskania szerszego wymiaru porównawczego wzięte zostały także inwestycje infrastrukturalne o szczególnym znaczeniu dla rozwoju gmin, które zostały zrealizowane w ostatnich 10 latach, a ich wysokość przekroczyła 5% budżetu rocznego gmin.
W Starym Sączu zbudowano: 1. Centrum Kultury i Sztuki im. Ady Sari. 2. Zespół infrastruktury rekreacyjnej: wieża widokowa, molo leśne i ścieżka przyrodnicza, bobrowisko.
W Krynicy: 1. kompleksowy program rewitalizacji Kurort Krynica wraz z renowacją deptaka w Krynicy-Zdroju, 2. budowa Amfiteatru i rewitalizacja Góry Parkowej, 3. program wodno-ściekowy Gminy Krynica-Zdrój, 4. modernizacja hali lodowiska MOSiR. To całkiem istotne osiągnięcia inwestycyjne tych gmin.
Autor: Nowosądeckie Centrum Analiz samorządowych (NCAS)
Czytaj też: MUSZYNA I STARY SĄCZ – STARCIE GMINNYCH LIDERÓW