GMINA GRYBÓW I CHEŁMIEC – porównanie największych gmin wiejskich

Zarówno gmina Chełmiec i gmina Grybów to największe pod względem ludności wiejskie gminy powiatu nowosądeckiego. Liczba ludności podobna, chociaż gmina Chełmiec jest większa pod względem ilości mieszkańców i wydatków budżetowych. Przez lata gmina Chełmiec mocno inwestowała, natomiast gmina Grybów była bardziej zachowawcza. Wydatki majątkowe gmin różniły się zasadniczo. W ostatnich latach to się zmieniło.

Gmina Grybów śmielej inwestuje, ale ma dużo do nadrobienia. Chełmiec zwolnił tempo, ponieważ wiele poczynił w ostatnich 20 latach, nie obawiał się nawet ryzykować, zaciągał dług na inwestycje, korzystał ze środków zewnętrznych. Tego brakowało w gminie Grybów, która powinna przeanalizować histerię rozwoju Chełmca (Łącka także).

Strategie gmin

Dla celów informacyjnych i porównawczych sięgnięto do strategii obydwu gmin. Niestety nie jest to adekwatne źródło porównawcze. Istnieje wiele niespójności, brak realizmu i odnosi się wrażenie, że strategie nastawione są na wypełnienie wymogów formalnych, jakim jest posiadanie strategii. Szczególnie ważne jest powstanie dobrej, realistycznej strategii rozwoju w gminie Grybów.

Zakres porównań

Porównanie obydwu gmin dotyczyć będzie spraw finansowych. Chodzi o: dochody gmin, w tym własne, wydatki majątkowe, zadłużenie, ale także nadwyżki operacyjne (różnice dochodów i wydatków bieżących). Preferowany będzie wspólny mianownik, czyli przeliczany na jednego mieszkańca. Wzięte zostały dane średnie z dwóch ostatnich lat: 2022 i 2023.

Wyniki porównań (2022)

Dochody gminy: lepszy jest Chełmiec: 6,8 do 6,3 tysiąca,
Dochody własne: lepszy jest Chełmiec: 2,8 do 1,7 tysiąca,
Wydatki majątkowe: lepsza jest gmina Grybów: 1,3 do 1,0 tysiąca,

Nadwyżka operacyjna

To różnica miedzy dochodami a wydatkami bieżącymi. Gmina musi wydać, ale musi mieć dochód. Im większa nadwyżka, tym lepiej. Na mieszkańca idzie to tak: 900 do 650 złotych na korzyść Chełmca w 2022, w 2023 w Chełmcu 370 do 330 złotych w gminie Grybów. Czyli w tym ważnym zestawieniu – jakby gospodarności – wygrywa Chełmiec.

Podsumowanie finansów

W 4 wskaźnikach Chełmiec jest lepszy, ale w jednym gmina Grybów. Wynik jest 4-1 dla Chełmca.

Zestawienie inwestycji infrastrukturalnych

Dla uzyskania szerszego wymiaru porównawczego wzięte zostały także inwestycje infrastrukturalne o szczególnym znaczeniu dla rozwoju gmin, które zostały zrealizowane w ostatnich 10 latach, a ich wysokość przekroczyła 5% budżetu rocznego gmin.

W gminie Grybów są to m.in.: 1. rozbudowa sieci kanalizacyjnej i uporządkowanie gospodarki ściekowej, 2. rozbudowa szkół podstawowych na terenie gminy, 3. budowa Centrum Sportów Zimowych w Ptaszkowej i lodowiska w Białej Niżnej, 4. budowa oczyszczalni ścieków Ptaszkowa/Cieniawa.

W Chełmcu: 1. kryta pływalnia, 2. budynek usługowo-edukacyjny z obserwatorium astronomicznym oraz amfiteatrem, 3 budowa kanalizacji sanitarnej i poprawa gospodarki wodnościekowej.

To całkiem istotne osiągnięcia inwestycyjne tych gmin.