Pojawił się nowy ranking najbardziej zanieczyszczonych miejscowości w Polsce. W niechlubnej czołówce znalazł się niestety m.in. Nowy Sącz – i to zarówno pod względem tzw. liczby dni smogowych, jak i stężenia PM10 oraz rakotwórczego benzo(a)pirenu. Co ważne, widać jednak poprawę.
Jak co roku Polski Alarm Smogowy (PAS) opublikował zestawienie miejscowości z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem. Dane, na podstawie których powstał ranking, pochodzą z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Szczegółowe raporty dla poszczególnych województw można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej GIOŚ (TUTAJ).
PAS opracował zestawienia w trzech kategoriach: liczba dni smogowych, stężenia PM10 oraz stężenia benzo(a)pirenu. Dni smogowe to takie dni, w których został przekroczony dobowy poziom dopuszczalny pyłu PM10. Pył PM10 to mieszanina cząstek o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (czyli około 1/5 grubości ludzkiego włosa) zawieszonych w powietrzu, która może zawierać toksyczne substancje, w tym m.in. benzo(a)piren czy też metale ciężkie. Wspomniany benzo(a)piren to, jak czytamy na stronie internetowej PAS, „rakotwórczy i mutagenny związek chemiczny będący przedstawicielem wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA)”. Ma zdolność kumulowania się w organizmie.
W rankingu dotyczącym liczby dni smogowych Nowy Sącz uplasował się na 6 miejscu. W 2022 roku takich dni było 56, przy czym norma krajowa to 35 dni. Warto jednak wspomnieć, że w 2021 roku stolica Sądecczyzny osiągnęła gorszy wynik – aż 76 dni. Z kolei średnioroczne stężenie pyłu PM10 wyniosło 32 μg/m³ (mikrogramów na metr sześcienny), co uplasowało Nowy Sącz na 5 miejscu zestawienia. W 2021 roku było to 35 μg/m³. Dla porównania – norma krajowa wynosi 40 μg/m³, jednak norma Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) jest znacznie „ostrzejsza” – to 15 μg/m³.
Pod względem średniorocznego stężenia benzo(a)pirenu Nowy Sącz znalazł się na 3 pozycji w rankingu z wynikiem 6 ng/m³ (nanogramów na metr sześcienny). Oznacza to sześciokrotne przekroczenie normy krajowej (1 ng/m³) i aż pięćdziesięciokrotne przekroczenie normy WHO (0,12 ng/m³). Trzeba podkreślić, że w 2021 roku wspomniane stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu wyniosło aż 10 ng/m³. Jak podkreślają przedstawiciele GIOŚ w raporcie dotyczącym oceny jakości powietrza w 2022 roku, wysokie stężenia tego związku chemicznego są największym problemem w skali naszego województwa. Najwyższe wartości rejestruje się w okresach grzewczych.
fot. ilustr.: pixabay.com
grafiki: Polski Alarm Smogowy
