Badaniu poddano Strategię rozwoju gminy Korzenna wraz z dokumentami budżetowymi: Wieloletnią Prognozą Finansową i budżetami rocznymi. Chodzi w ocenę jakości i spójności tych dokumentów. Trzeba podkreślić, że są to najważniejsze dokumenty gminne. Strategia rozwoju jest „matką” wszystkich działań finansowych i inwestycyjnych w gminach.
Strategia Rozwoju Gminy Korzenna na lata 2023-2030
Strategia gminy Korzenna dotyczy okresu 2023-2030. Opisany jest sposób powstawania Strategii, zapewnienia wójta gminy, że to dokument „fundamentalny”. Opracowano diagnozę. Zaprezentowano wiele zestawień przekrojowych w sposób zadowalający. Można przeczytać, że jednym z czterech atutów gminy są udogodnienia dla mieszkańców. Ta kwestia została podana z innymi atutami: krajobrazu, położenia i aktywnych mieszkańców. Tak wskazało 108 mieszkańców, którzy brali udział w sondażu. Sformułowano atrybuty analizy SWOT. Po stronie słabości można wyczytać, że brak jest dostatecznej aktywności. W badaniu podane jest, że atutem jest: młode, aktywne społeczeństwo gminy. To jak jest ostatecznie? Czy rzeczywiście wysoki udział kobiet i długotrwale bezrobotnych w ogólnej grupie bezrobotnych jest siłą gminy Korzenna? Siłą jest podobno wysoki poziom kapitału społecznego. Jak to się objawia, jak to mierzono? Polska ma najniższy poziom kapitału społecznego w UE. Czy w gminie Korzenna jest inaczej? Kluczowa dla kapitału społecznego jest współpraca i zaufanie. Nie należy tych kwestii łączyć ściśle z kapitałem ludzkim i kompetencjami indywidualnymi.
Misja gminy
Misją gminy jest dźwięczne „zapuszczanie korzeni”. Wyjaśniono, że mieszkańcy mają mieć wszystko co publiczne „pod ręką” i ma być „tradycyjnie”. To jednak dość dziwna misja. Wizja gminy w 2030 roku wspomina, że młodzież będzie mieć „tradycyjny kręgosłup moralny”, cokolwiek to znaczy. Można wyczytać także, że będzie lepiej na wielu polach: przedsiębiorczości, ekologii, bezpieczeństwa. Ma także być inteligentniej. To dość ogólnie, ale trudno wymagać od misji, wizji konkretyzacji. Można oczekiwać głównych motywów realnych do realizacji do 2030, tych jednak brakuje w Strategii.
Cele strategiczne
Cele strategiczne posiadają układ asynchroniczny. Jest aktywna społeczność. Wysoka jakość życia. Rozwój społeczno-ekonomiczny. Brak jest spójności i kryterium porządkującego układ celów. Postawiono 11 celów operacyjnych. Jest ogólnie i są powtórzenia. Na przykład jest: rozwój branż i wsparcie przedsiębiorczości.
Cele operacyjne
Cele operacyjne rozpisane są na najniższy poziom planowania – kierunków działań. Tych jest 53. Większość jest ogólna i niekonkretna. Brak okresów, lokalizacji, szacowanych kosztów, mierników. W zasadzie to zbiór pustych haseł, deklaracji. Niewiele z tego wynika. Nie podano oni jednego konkretnego przedsięwzięcia w zakresie choćby jednego celu operacyjnego. Strategia nie wypełnia postulatu realizmu planistycznego. Jest asekuracyjna i kryje się za ogólnymi deklaracjami. Kolejne punkty Strategii mają także tylko charakter formalny. Przy braku konkretnych przedsięwzięć muszą posiadać także formalny charakter.
Wieloletnia Prognoza Finansowa
Z tak przygotowanej Strategii trudno jest wyprowadzić spójną Wieloletnią Prognozę Finansową. WPF ma horyzont minimalny, bo 4-letni – 2023-2026. Przewiduje się spadek dochodów i wydatków. Wydatki majątkowe podają 13 pozycji. Są szacowane kwoty, są też lokalizacje. Szkoda, że one nie znalazły się w Strategii. Największa inwestycja to budowa oczyszczalni ścieków za kwotę prawie 18 milionów. Nie bardzo wiadomo, w którym „kierunku działań” Strategii można przyporządkować tą inwestycję. Może cel C2.2? To nie jest jasne. Będzie budowana sala gimnastyczna w Janczowej za 6 milionów. Nie ma także i tej pozycji w Strategii, podobnie jak innych 12 inwestycji.
Spójność WPF z budżetem rocznym
Poddano analizie także spójność budżetów rocznych i WPF. W budżecie rocznym 2023 jest pozycja modernizacji orlika w Korzennej na kwotę 1,3 mln. Nie ma tej pozycji w WPF. Podobnie jak pozycji: zakup wozu strażackiego za ponad 0,5 mln, samochodu policji za 50tys., dostosowanie szkoły do wymogów niepełnosprawnych za prawie. 0,5 mln. Te niespójności nietrudno wyeliminować.
Należy poprawić całość dokumentacji strategicznej gminy, począwszy od Strategii. To ważne zagadnienia, które czynią z dokumentacji strategicznej ważne odniesienie dla obywateli gminy. Zapewniają przejrzystość i lepszą kontrole obywatelską.
Przygotowano przez: Nowosądeckie Centrum Analiz Samorządowych
