Analiza Strategii Rozwoju i bieżących budżetów gminy Rytro

Analizą objęto dokumenty strategiczne gminy Rytro. Chodzi zatem o Strategię rozwoju, Wieloletnią Prognozę Finansową i budżety roczne. Te dokumenty stanowią kluczowe opracowania i dokumentacje w każdej polskiej gminie, także gminy Rytro. Wysoka jakość tych dokumentów mierzy się ich racjonalnością i spójnością.

Strategia Rozwoju Gminy Rytro

Niestety gmina Rytro nie posiada aktualnej Strategii, ta jest jeszcze w przygotowaniu. Poprzednia Strategia obowiązywała do 2020 roku. Teraz jest 2023, czyli okres interregnum trwa już 3 lata. Oceną objęta zostanie poprzednia Strategia, chodzi głównie o jej jakość. Strategia posiada dobrze przygotowaną diagnozę. Ciekawa jest analiza porównawcza z innymi gminami powiatu nowosądeckiego. To zapożyczona analiza z instytucji zewnętrznej. To inspirujący zabieg, który pokazuje kierunki działań, które należy podjąć, kierując się osiągnięciami innych sądeckich gmin. Opracowana wizja gminy powinna zostać zrealizowana w 2020 roku. Jest nakreślona dość ogólnie, ale można sprawdzić, czy gmina stworzyła: nowoczesną infrastrukturę, poziom turystyki, „przemysł czasu wolnego”. Czy to udało się osiągnąć? Można pokusić się o ocenę stopnia realizacji także celów strategicznych i operacyjnych. To mógłby być dobry wstęp do aktualnej Strategii – ocena stopnia zrealizowanych założeń poprzedniej Strategii – analiza krytyczna. To zapewniłoby kontynuację.

Obszary strategiczne

W 2011 roku zdefiniowano 3 obszary strategiczne wynikające wprost z wizji gminy w 2020. Jest zatem turystyka. Ochrona środowiska powiązana dziwnie z komfortem życia mieszkańców. Jest także kapitał ludzki. Można dostrzec dominantę turystyki i spraw społecznych. Postawiono cele strategiczne rozwinięte w operacyjne. Sformułowania atrakcyjne i ambitne, ale bardzo ogólne. Niestety podobnie wyrażono kierunki działań w realizacji celów operacyjnych. Wszystko jest zaprezentowane ogólnie. Brak konkretnych działań. Nie ma terminów realizacji, nie ma szacowanych kwot, nie ma lokalizacji, nie ma opisów, na czym realizacja ma polegać. Pisze się też o miernikach i ewaluacji, ale mierniki są podane jedynie z nazwy. Ewaluacja jest w zasadzie niemożliwa, chyba, że metodą 0-1. To jest jednak dalekie od jakości. W tworzonej Strategii trzeba wyeliminować wskazane defekty. Trzeba także pamiętać, że Strategia nie jest „narcystycznym” dokumentem, a konieczna jest realność w realizacji. Jeżeli Strategia zawiera zbyt dużo celów, projektów i nie jest do zrealizowania, to taka Strategia nie jest dokumentem aktywnym. Jest zbiorem życzeń.

Wieloletnia Prognoza Finansowa

Wieloletnia Prognoza Finansowa gminy, przy braku aktualnej Strategii w Rytrze, pełni czasowo rolę strategiczną. Horyzont strategiczny to rok 2026. Niestety niewiele można wyczytać w kontekście wieloletnim i strategicznym. WPF zawiera 6 pozycji bieżących, 4 to wykonywanie przyłączenia gazowego, powstanie punkt konsultacyjny antysmogowy i zmieniony zostanie plan zagospodarowania. Nie planuje się zatem wiele. Kluczowe w WPF są pozycje wydatków majątkowych. Jest 5 pozycji. Dużym wydatkiem – 10 milionów – jest remont szkoły do 2025. Sporym przedsięwzięciem jest także budowa oczyszczalni ścieków do 2024 za ponad 8 milionów złotych. Trzeba odnotować także remont stadionu za ponad 3 miliony. Niestety są także niespójności WPF i budżetu rocznego. Brak jest 4 pozycji. Nie są ujęte w WPF: wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych na ponad 1,1 miliona. To spore wydatki, zważywszy, że gmina Rytro jest najmniejszą gminą w powiecie. A jej budżet jest 30-razy mniejszy niż Nowego Sącza.

WPF a budżet

Co do spójności WPF z budżetami rocznymi, to nie wspomina o budowie wodociągu na ponad 1,1 miliona, doświetlenia dla pieszych za 200 tys. i tworzenia projektów kanalizacji za 100 tysięcy. WPF wymaga zatem uzupełnień. Gdy zostanie opracowana Strategia, to skonkretyzowane działania powinny znaleźć się WPF, a jego perspektywa powinna pokrywać się z tą przyjętą w Strategii.