Przy ulicy Kazimierza Wielkiego w Nowym Sączu trwa budowa wyjątkowego miejsca. Z inicjatywy Fundacji Rodziny Popielów powstaje tutaj Skwer Pamięci Ofiar Zagłady. Pomysłodawcy przedsięwzięcia – Dariuszowi Popieli udało się zdobyć pół miliona złotych na adaptację i aranżację tego miejsca. Ponieważ jednak materiały budowlane z dnia na dzień drożej, potrzebne jest społeczne wsparcie dla inwestycji, która ma być gotowa na 28 sierpnia – w rocznicę ostatniego transportu sądeckich Żydów do obozu zagłady w Bełżcu, w 1942 roku.
Zebrano już imiona i nazwiska 12 tysięcy ludzi, których zamknięto w sądeckim getcie. Będą wyryte w kamieniu. Koszt wyrycia jednej litery to złotówka. Aby wyryć imiona i nazwiska dwunastu tysięcy ludzi, potrzeba 180 tysięcy złotówek.
– 80 lat temu machina zagłady nabierała tempa. Nie możemy napisać, że do lipca 1942 roku życie było normalne, bo nie było. Nasze miasto już dłuższy czas było podzielone murem i zasiekami w granicach których skazano na wegetacje żydowskich sądeczan. Teren, który stał się ich domem nazwano gettem. Panował głód, straszny ścisk. Ludzie pozbawieni zostali nadziei, środków do życia, własności, możliwości kontrolowania swojego życia. Później było wysiedlenie, które było orgią przemocy. Zorganizowano trzy transporty, niby na wschód, do pracy… Co trzeci mieszkaniec Nowego Sącza przestał istnieć. W ciągu niecałego tygodnia. Pustka i cisza zapanowała w getcie po wysiedleniu ludzi na śmierć. Podobnie jak pustka i cisza zapanowała w naszej pamięci. To nie żadne oskarżenie tylko fakt bo sam milczałem nie mając pojęcia o tej wielkiej tragedii. Po 80 latach te wszystkie anonimowe dotąd w większości osoby powrócą. Często powtarzam młodym: chcesz dokopać nazistom? Nasz projekt daje Ci szansę. My stawiamy w centrum naszego projektu ofiary. Tych po których miał nie zostać nawet wpis w rejestrze mieszkańców. Ziemia i zapomnienie skrywały krzyk ofiar, dlatego spod ziemi, już wkrótce, 12 tysięcy ofiar z imieniem i nazwiskiem wykrzyczy w Nowym Sączu: tu żyliśmy! – opowiada o idei inicjatywy Dariusz Popiela.
Przy okazji ludzie z Fundacji Rodziny Popielów dotarli do zdjęć i informacji na temat kamienicy, która znajdowała się w tym miejscu, w którym powstaje Skwer Pamięci. W tej kamienicy mieścił się dom modlitwy bractwa Chawre Szomrem.
Nowosądecki Skwer Pamięci będzie pierwszym w Polsce upamiętnieniem całej zgładzonej społeczności żydowskiej danego miasta.
Inwestycję można wesprzeć korzystając z poniższego linku:
Zdjęcia: Ludzie nie Liczby
