Tymczasem savoir-vivre, które z francuskiego możemy tłumaczyć jako „sztuka życia”, to zbiór zasad mających na celu nie snobistyczne łechtanie ludzkiego ego, ale naukę uprzejmości, szacunku do drugiej osoby i upiększania codziennych interakcji.

Ważnym elementem tej sztuki jest savoir-vivre przy stole, czyli przygotowywanie przestrzeni do jedzenia i zachowanie podczas posiłku. Zasady te mogą pomóc stworzyć ze spożywania posiłków piękny rytuał i przywrócić coraz częściej zatracany społeczny charakter wspólnego jedzenia. Warto też pamiętać, że życie pisze różne scenariusze, może i Ty znajdziesz się kiedyś w sytuacji, w której znajomość zasad savoir-vivre przy stole okaże się dla Ciebie przydatna, na przykład podczas ważnego spotkania biznesowego.

Jak prawidłowo przygotować stół?

Savoir-vivre to nie tylko zachowanie, ale również dbałość o estetykę. W kwestii posiłków oznacza to głównie zadbanie o odpowiedni wystrój i prawidłowe nakrycie stołu. Podstawowym wymogiem jest oczywiście dopilnowanie schludności przestrzeni jadalnej. Brud, wygnieciony obrus czy wyszczerbione naczynia nie będą prezentować się elegancko ani pozytywnie wpływać na nasz apetyt. Istotne jest również odpowiednie dobranie kolorów i dekoracji.

Do codziennych posiłków można wybrać dowolny obrus i zastawę, jednak jeśli jedno jest kolorowe i wzorzyste, to drugie powinno być gładkie i stonowane. W przypadku uroczystych spotkań zaleca się stosowanie raczej białych lub przynajmniej jasnych i gładkich obrusów oraz płóciennych serwet – na co dzień można używać tych papierowych. Dekoracji nie powinno być wiele, wystrój opieramy raczej na odpowiednim ustawieniu półmisków i salaterek oraz estetycznie prezentującej się zawartości. Z dodatków można postawić na stole świece lub kwiaty, zwłaszcza jednak przy tych drugich należy pilnować, by wazon nie był zbyt wysoki, ponieważ może to zasłaniać gościom siebie nawzajem.

Savoir vivre przy stole – sztućce

To, jak będzie wyglądać nakrycie dla pojedynczej osoby, zależne jest od liczby przewidywanych posiłków i napojów. Jak wygląda ułożenie sztućców według savoir vivre przy stole? W najczęściej spotykanej sytuacji, kiedy podawana jest zupa, danie główne i deser, odpowiednie ustawienie powinno przedstawiać się następująco: na środku talerze, głęboki ułożony na płaskim, sztućce ułożone od zewnątrz według kolejności jedzenia, łyżki i noże z prawej, a widelce z lewej strony, sztućce do deseru powyżej talerza, łyżeczka trzonkiem zwrócona w prawo nad widelczykiem trzonkiem zwróconym w lewo. Zgodnie z zasadami savoir-vivre przy stole wszystkie noże powinny być skierowane ostrzem do talerzy, a łyżki i widelce odpowiednio wgłębieniami i zębami do góry.

Złożone serwety kładzie się po lewej stronie nakrycia lub na nim. Kieliszki, oczywiście dopasowane do dostępnych napojów, ustawiane są kolejno od lewej – na wodę, a następnie na czerwone wino, białe wino i na końcu szampana lub wódkę.

Talerzyki deserowe podawane są po wyniesieniu użytych już naczyń. Filiżanki do kawy lub herbaty stawia się nad nimi, lekko na prawo, a łyżeczka powinna być zawsze umieszczona na spodku.

Co wypada, a czego nie wypada robić? Savoir-vivre przy stole – zasady

Przy stosowaniu idealnego savoir-vivre jest wiele zasad, których powinno się przestrzegać podczas posiłku. Zapamiętanie wszystkich może przynajmniej z początku stanowić wyzwanie, jednak są pewne podstawy, do których niestosowanie się jest po prostu niekulturalne. Przy stole absolutnie nie powinno się używać telefonu, mówić z pełnymi ustami, szeptać do jednej osoby lub mówić zbyt głośno, rozpoczynać jedzenia, dopóki wszyscy nie mają nałożonego dania, mlaskać ani oczywiście wykonywać nieestetycznych czynności takich jak wydmuchiwanie nosa, dłubanie w zębach czy czyszczenie paznokci.

Z mniej oczywistych rzeczy, których należy unikać: nie powinno się pochylać nad talerzem ani przechylać go, dmuchać na gorące potrawy, gestykulować rękami, w których trzymane są sztućce, doprawiać jedzenia przed jego spróbowaniem i odkładać sztućców z powrotem na stół, nawet częściowo – według savoir-vivre raz wzięte do rąk sztućce nie mogą ponownie dotknąć stołu, ich miejsce jest na talerzu.

Zgodnie zasadami savoir-vivre przy stole należy przed rozpoczęciem posiłku umieścić serwetę na kolanach, a po jego zakończeniu złożoną położyć po prawej stronie talerza. Jeść zaczyna się dopiero, kiedy wszyscy mają przed sobą danie. Idealnie sygnał do rozpoczęcia jedzenia daje gospodyni, a do picia alkoholu – gospodarz. Warto również zwrócić uwagę na właściwe trzymanie kieliszka: chwyta się go za nóżkę, nie dotykamy czarki, by uniknąć ogrzewania schłodzonych napojów.

Jednym z ważniejszych i bardzo przydatnych elementów savoir-vivre przy stole jest znaczenie poszczególnych ułożeń sztućców w trakcie lub po posiłku. Wiedza na temat tego, jak układać sztućce po zjedzeniu, pozwala na przekazanie swoich intencji czy opinii o serwowanej potrawie. Skierowane do środka talerza prostopadle do siebie oznaczają przerwę w jedzeniu, ułożone w symbol plusa proszą o podanie kolejnego dania, a położenie ich równolegle do siebie pod skosem oznacza zakończenie posiłku. Istnieją również odpowiednie ułożenia, by zasygnalizować, czy danie smakowało, lub zgłosić niezadowolenie z obsługi w przypadku stołowania się w restauracji. Przykładowo, ułożenie sztućców równolegle do siebie w poprzek talerza, z ostrzem i zębami zwróconymi w prawo oznacza pochwałę dania, z kolei ustawienie ich pod kątem ostrym, z ostrzem noża włożonym między zęby widelca, skierowane do góry wyraża niezadowolenie z posiłku, a w dół z obsługi.

Prawie każdy szczegół ma według zasad savoir-vivre swoje miejsce. Nie znaczy to jednak, że od teraz przy każdym posiłku powinieneś się stresować, czy przypadkiem nie oparłeś widelca trzonkiem o stół. Tym bardziej, że trzeba również pamiętać o różnicach kulturowych – zasady etykiety mogą się różnić zależnie od kraju. Dlatego niezależnie od okoliczności zawsze najważniejszą kwestią jest zachowanie kultury, szacunku i empatii wobec innych.