Wiele osób często zadaje sobie pytanie – czym różni się zawód adwokata od radcy prawnego. „Czy radca prawny może występować przed sądem?” „Czy może mnie bronić w sprawie karnej?”, „Czy sprawami spadkowymi/rozwodami/alimentami zajmują się tylko adwokaci?” i ulubione – „Czy radca prawny zostaje kiedyś adwokatem?”. Pytania te świadczą o tym, jak trudno potencjalnym klientom odnaleźć się w prawniczym świecie, a tym samym znaleźć odpowiednią dla swoich potrzeb pomoc prawną. Warto podkreślić, że nie chodzi tylko o poprawne posługiwanie się tytułami zawodowymi, ale przede wszystkim o umiejętność świadomego wyboru osoby świadczącej pomoc prawną.
Przechodząc do meritum, zarówno radca prawny jak i adwokat to tytuły zawodowe przyznawane co do zasady osobom, które ukończyły 5-letnie studia prawnicze, 3-letnią aplikację radcowską lub adwokacką prowadzoną przez samorządy zawodowe, a następnie zdały egzamin zawodowy przeprowadzany przez Ministerstwo Sprawiedliwości i uzyskały wpis na listę radców prawnych lub adwokatów. Oba te tytuły zawodowe są równoważne, znajdują się pod ochroną prawną i uprawniają do reprezentowania osób fizycznych, osób prawnych i jednostek organizacyjnych przed wszystkimi sądami, w każdego rodzaju sprawach (karnych, cywilnych, rodzinnych, administracyjnych itd.). Na sali sądowej radcowie prawni noszą togi z niebieskim żabotem, zaś adwokaci – z zielonym. Zarówno radcowie prawni jak i adwokaci zrzeszeni w samorządzie, podlegają ustawom i kodeksom etycznym, które określają ich uprawnienia i obowiązki. Jednym z podstawowych obowiązków jest zachowanie tajemnicy zawodowej, której naruszenie może spowodować pociągnięcie pełnomocnika do odpowiedzialności dyscyplinarnej, która z kolei skutkować może nawet skreśleniem z listy radców prawnych bądź adwokatów. Ponadto, radca prawny i adwokat są zobligowani do posiadania obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, co do czynności wykonywanych przy udzielaniu pomocy prawnej.
Na czym więc polegają różnice?
Radca prawny jako zawód zaczął wykształcać się dopiero w drugiej połowie XX wieku. Historycznie radca prawny świadczył usługi prawne jedynie dla przedsiębiorstw państwowych w ramach zatrudnienia. Powołanie do życia zawodu radcy prawnego oraz samorządu radców prawnych nastąpiło dopiero w 1982 r. Adwokatura zaś funkcjonuje w Polsce od okresu międzywojennego. Od początku istnienia zawodu, adwokaci reprezentowali klientów przed sądami oraz urzędami, zwłaszcza w postępowaniach karnych w charakterze obrońcy.
Różnice między zawodami radcy prawnego i adwokata zatarły się od 1 lipca 2015 r. od kiedy to radcowie prawni mogą reprezentować klientów przed sądami, również w postępowaniach karnych i karnoskarbowych w charakterze obrońcy, o ile nie pozostają w stosunku pracy. Przed 1 lipca 2015 r. radcowie mogli reprezentować klientów w sądzie we wszystkich sprawach za wyjątkiem właśnie spraw karnych i karnoskarbowych.
Aktualnie między zawodem adwokata i radcy prawnego pozostała jedna różnica, a mianowicie taka, że adwokat nie może wykonywać zawodu w ramach stosunku pracy – nie spotkamy zatem adwokata na „etacie” w urzędzie. Adwokaci, najczęściej prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą albo są wspólnikami spółki. Z kolei radca prawna może wykonywać zawód w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, jako wspólnik spółki ale również w ramach stosunku pracy, z tym że w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę nie będzie mógł być obrońcą w sprawie karnej.
To właściwie jest główna różnica między zawodami, gdyż pozostałe (jak np. kolor żabotu togi obowiązkowej w trakcie rozpraw sądowych – niebieski w przypadku radcy prawnego i zielony dla adwokata) nie mają w praktyce jakiegokolwiek znaczenia. Dlatego osoby poszukujące pomocy prawnej mogą kierować się nie tyle kolorem togi, czy nazwą zawodu prawniczego, a zakresem specjalizacji i doświadczeniem prawnika, któremu powierzają swoje sprawy.
Lokalizacje Punktów Nieodpłatnej Pomocy Prawnej i Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego
w Powiecie Nowosądeckim:
- Punkt nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego prowadzony przez Stowarzyszenie Sursum Corda:
- Krynica-Zdrój Zespół Szkół Ponadpodstawowych im. Jana Pawła II, ul. Nadbrzeżna 3: od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 13.00.
- Grybów Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica, ul. Armii Krajowej 19,
od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 13.00. - Pozostałe punkty nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego:
- Stary Sącz Liceum Ogólnokształcące im. M. Skłodowskiej-Curie, Partyzantów 15, od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 13.00.
III. Pozostałe punkty nieodpłatnej pomocy prawnej:
- Piwniczna Zdrój Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. B. Chrobrego 2: od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 13.00.
- Stary Sącz Liceum Ogólnokształcące im. M. Skłodowskiej-Curie, ul. Partyzantów 15, od poniedziałku do piątku w godz. 13.00 – 17.00.
- Krynica-Zdrój Zespół Szkół Ponadpodstawowych im. Jana Pawła II, ul. Nadbrzeżna 3, od poniedziałku do piątku w godz. 13.00 – 17.00.
- Grybów – Zespół Szkół Zawodowych im. Stanisława Staszica, ul. Armii Krajowej 19
od poniedziałku do piątku w godz. 13.00 – 17.00 . - Nowy Sącz Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ul. Waryńskiego 1,
od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 17.00
Harmonogram pracy punktów na terenie Powiatu Nowosądeckiego dostępny również na stronie: https://nowosadecki.pl/pl/punkty-pomocy-prawnej-i-obywatelskiej
Kto może skorzystać z systemu nieodpłatnych świadczeń
Z nieodpłatnej pomocy skorzystać może każda osoba fizyczna, po podpisaniu w puncie pomocy oświadczenia, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
Z nieodpłatnych świadczeń mogą korzystać także osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, niezatrudniające innych osób w ciągu ostatniego roku (także w zakresie tejże działalności). Warunkiem uzyskania pomocy w takim przypadku jest złożenie dodatkowego oświadczenia, że osoba prowadząca jednoosobową działalność nie zatrudniała innych osób
w ciągu ostatniego roku.
Kobiecie, która jest w ciąży udzielanie pomocy prawnej odbywa się poza kolejnością.
Rejestracja na wizyty
W celu uzyskania pomocy w punkcie nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego należy dokonać wcześniejszej rejestracji.
Zgłoszeń na porady dokonać można pod numerem 600 401 420 od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 15.00 lub poprzez ministerialną stronę internetową https://np.ms.gov.pl/zapisy
