Merytoryka, profesjonalizm i regionalizm – te słowa doskonale określają inaugurację Europejskich Dni Dziedzictwa, która odbyła się wczoraj w Hotelu Heron Live w Siennej nad Jeziorem Rożnowskim. Występ gwiazdy wieczoru Izabeli Szafrańskiej, to nie jedyne co zostało zaplanowane na to wydarzenie. Prelekcje o regionie, rękodzieło lokalnych twórców oraz pokazy taneczne zespołów regionalnych to atrakcje, które mogliśmy podziwiać.
Wydarzenie rozpoczęło się od wystąpień organizatorów: Alexandry Bakoš – dyrektor Hotelu Heron Live, dr. Moniki Bochenek – wiceprezes fundacji Horyzont 360 oraz Bartosza Skaldawskiego – dyrektora Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Przemawiający dziękowali swoim współpracownikom, witali gości i wprowadzali słuchaczy w szczegóły organizacyjne.
– Czujemy się wyróżnieni, że możemy współorganizować jeden z największych projektów edukacyjno-społecznych – mówiła Alexandra Bakoš. – Nie jest tajemnicą, że polityka hotelu od samego początku, od 2015 roku jest ściśle powiązana z lokalną kulturą […]. Jesteśmy naprawdę dumni, że możemy być częścią tej ziemi, tego społeczeństwa i tego dziedzictwa.
Następnie zaplanowanych zostało kilka prelekcji, w tym wystąpienie Andrzeja Zarycha – Dyrektora MCK Sokół na temat unikalnych elementów kultury regionu, w tym Międzynarodowego Festiwalu Dziecięcych Zespołów Regionalnych Święto Dzieci Gór. Dyrektor Zarych opowiadał o konieczności autentyzmu ekip biorących udział w ŚDG i zmaganiach polskich zespołów, które przechodzą „bardzo poważne sito eliminacji”, by dostać się na festiwal. Podczas rozmowy z dyrektorem MCK Sokół zaprezentowany został portal etnozagroda.pl, na którym możemy sprawdzić swoje etnograficzne pochodzenie. Niestety, z tego co mogliśmy usłyszeć, praca przy tymże portalu jest tak pracochłonna, że na tą chwilę działa on jedynie dla Małopolski.
Po tej opowieści na scenie pojawiły się dr Joanna Dziadowiec-Greganić oraz Agnieszka Wargowska-Dudek z Fundacji ARTS, by opowiedzieć o niematerialnym dziedzictwie w działaniu. Choć brzmi to enigmatycznie, to z wypowiedzi dr Joanny Dziadowiec-Greganić, możemy pojąć, że w temacie nie chodzi o rozumienie dziedzictwa jako zabytku, a raczej o kultywowanie tradycji. W związku z tym, usłyszeliśmy także o organizacji, która zajmuje się inwentaryzacją i digitalizacją dziedzictwa, by niezależnie od swojej fizycznej formy mogło być dostępne cyfrowo na stronie internetowej w formie zdjęć, opisów i całych historii dotyczących danych rzeczy lub zdarzeń w formie archiwów. Po więcej szczegółów warto zajrzeć na stronę internetową Wiśniowski Jarmark Rzemiosł i Zawodów Tradycyjnych.
Ostatnim momentem, gdy na scenie nie było zbyt wielu osób, jest prelekcja dr Andrzeja Siwka o lokalnych zabytkach. Po tym wystąpieniu mogliśmy wyjść bogatsi o informację na temat liczby zabytków w Polsce. W województwie małopolskim zabytków nieruchomych jest 6164, pomników historii – 11, obiektów z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO – 15 a zabytków archeologicznych jest 487. Dla porównania na Mazowszu jest 7795 zabytków nieruchomych, na dolnym śląsku – 8869, a wielkopolska posiada 7873 takich reliktów. Łatwo więc, zauważyć, że Małopolska nie znajduje się w ścisłej czołówce.
Po więcej liczb odsyłamy do mapy, którą mogliśmy zobaczyć podczas prezentacji. Jednak, jak przekonuje Andrzej Siwek – nie liczby, a jakość stanowi o bogactwie zabytków. Zwrócił uwagę na ogromną różnicę w liczbie miejsc wpisanych na listę UNESCO. Podczas gdy w Małopolsce jest ich 15, to drugie w rankingu Podkarpacie ma ich 6, a trzecie – Świętokrzyskie – 4.
– Życzę, aby każdy, wędrując drogami Małopolski, budził w sobie wrażliwość, ciekawość i dostrzegał tę historię, to dziedzictwo, te elementy tożsamości, które są tutaj jeszcze niezwykle wyraziste, które można odkrywać, poznawać na drogach dziedzictwa – zakończył dr Andrzej Siwek.
W ostatniej już części merytorycznej wydarzenia udział wzięli: Zespół Regionalny Małe Rożnowioki, Beata Grzegorzek – kierownik i instruktor zespołu oraz Patryk Rutkowski – etnolog. W chwili wejścia grupy na scenę pierwszy raz zrobiło się tak kolorowo i miało się to jeszcze przez jakiś czas nie zmieniać, ponieważ po opowieści o tradycjach i strojach zespołu, a także jego historii nastąpiły występy artystyczne kilku grup regionalnych (Rożnowska Dolina wraz z kapelą Rożnowioki, Siennioki oraz Małe Rożnowioki).
Z opowieści Patryka Rutkowskiego zebrani goście mogli dowiedzieć się sporo o folklorze regionu, o zwyczajach czy choćby nazewnictwie stanów cywilnych. – Zaczynając od bab, czyli kobiet, które mają już męża, które mają już coś do powiedzenia na wsi […] i takim warunkiem było nałożenie chusty, taka kobieta nie mogła się pokazać bez okrycia głowy – opowiadał. Jak tłumaczył, nakrycie głowy, bądź jego brak, miały odróżniać panny od mężatek.
Równolegle podziwiać mogliśmy wystawę malarstwa Dominiki Fedko-Wójs – 20 obrazów wystawionych na sztalugach oraz rękodzieła wytwarzane według lokalnej kultury – ceramikę, bibułkarstwo, zamykanie smaków i zapachów w lnianych workach. Oprócz poczęstunku zorganizowanego przez szefa kuchni Hotelu Heron, można było skosztować lokalnych potraw i wyrobów cukierniczych.
Niedzielne wydarzenie w Siennej nad Jeziorem Rożnowskim zakończył występ Izabeli Szafrańskiej w niezwykle klimatycznych okolicznościach zachodu słońca. Przed nią występowali też: Big Band Rożnów oraz Orkiestra Dęta OSP Rożnów.
Relację wideo z wydarzenia można obejrzeć na facebook’owej stronie Fundacji Horyzont360.
https://www.facebook.com/671417176555094/videos/669049513712366/
fot. Jan Łatka
