Słuchaj, kićka, czyli z Religą przy stole

Słuchaj, kićka, czyli z Religą przy stole

W filmie „Bogowie” o pionierskich, dokonanych w latach 80. przez zespół prof. Zbigniewa Religi, udanych przeszczepach serca w Polsce, pada zdanie, że pierwszymi pielęgniarkami, zatrudnionymi w klinice kardiologii w Zabrzu, były dziewczyny z Nowego Sącza.

Na ekranie pokazano trzy, ale w rzeczywistości było ich więcej. Oto nazwiska, które udało się ustalić: Krystyna Abramczyk, Zofia Ciuła, Ewa Dzięgiel, Maria Klimczak, Jadwiga Nędza, Anna Nosal, Krystyna Obrzut, Elżbieta Ogórek i Grażyna Tokarz. Wszystkie one trafiły na oddział kardiologiczny, zaś jedyną, która wylądowała na kardiochirurgii u samego prof. Religi została Bogumiła Ciarach z Grybowa.

Zebranie na wagę życia

Tradycji pielęgniarsko-lekarsko-medycznych w rodzinie nie miała żadnych. Ale kiedy jej ojciec nie otrzymał wystarczającej pomocy i umarł, postanowiła, że wyuczy się w tym kierunku. Liceum medyczne wybrała zatem ze względów egoistycznych, żeby nieść pomoc rodzinie i znajomym, ale kiedy je ukończyła, krąg osób, którym była w stanie pomóc, ogromnie się poszerzył.

Wybrała liceum medyczne ze względów utylitarnych, ale w trakcie nauki przyszło zamiłowanie do tej pracy. Dziś, kiedy kształcenie pielęgniarek odbywa się głównie w trybie pomaturalnym, policealnym i podyplomowym trzeba wyjaśnić ideę dawnych liceów medycznych. Były to placówki łączące przedmioty licealne i zawodowe. Dlatego nauka w medyku trwała 5 lat, a nie standardowe 4, jak w zwykłym liceum ogólnokształcącym. Nauka nie tylko, że trwała o rok dłużej, ale ze względu na to, że uczennice (bo były to niemal wyłącznie dziewczyny) musiały opanować także przedmioty zawodowe oraz odbywać praktyki w szpitalach – godzin lekcyjnych było nie 6 dziennie, lecz przeważnie 8. Uczniowie zwykłych LO wychodzili ze szkół zazwyczaj przed godz. 14, a uczennice medyków – po godz. 15.

Wiosną 1984 r. odbyło się w nowosądeckim medyku zebranie, które zadecydowało o życiu Bogumiły. Obie piąte klasy spędzono przed oblicze pana, którego przedstawiono jako doktora nauk medycznych Stanisława Pasyka, dyrektora Wojewódzkiego Ośrodka Kardiologii w Zabrzu. A on ogłosił nabór pielęgniarek do tego szpitala. Na pewno roztaczał mit Śląska jako miejsca, w którym spodziewać się można lepszych zarobków oraz krótszej ścieżki do własnego mieszkania. No i próbował znęcić wizją pionierstwa, na jakie miała się porwać nowa klinika kardiologiczna w Zabrzu. Mieli tam pracować zdolni lekarze, prosto po stażach w najlepszych ośrodkach zagranicznych, nawet w USA, ludzie pełni entuzjazmu i kipiący najnowszymi ideami. Zaś za dewizy zarobione na sprzedaży węgla niebawem miał tam trafić najlepszy dostępny wówczas sprzęt na świecie.

Pytanie: dlaczego dyrektor Pasyk, wkrótce profesor Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach, zarzucił sieć na pielęgniarki właśnie w Nowym Sączu, skoro liczne licea medyczne funkcjonowały przecież znacznie bliżej? Bogumiła Ciarach tłumaczy, że nowosądecki medyk miał wtedy bardzo dobrą opinię. A skąd o tym wiedział akurat Pasyk? Odpowiedź jest prosta: bo pochodził z Zamieścia koło Tymbarku!

Z hurtowni szampanów na kardiochirurgię

Dlaczego Bogumiła zareagowała na wezwanie dyrektora Pasyka? Po pierwsze, dlatego, że zgłosiły się jej najbliższe koleżanki: Krysia Abramczyk i Ewka Dzięgiel. Ta druga tak bliska, że wkrótce także bratowa. A po drugie, dlatego, że uwiodła ją wizja wzięcia udziału w wyjątkowym projekcie.

Ale dlaczego tylko ona z gromadki absolwentek nowosądeckiego medyka wylądowała w zespole kardiochirurgicznym prof. Religi? Bo sobie pojechała na Węgry. Ale nie na wycieczkę turystyczno-krajoznawczą, lecz do roboty. W szeregach OHP, czyli Ochotniczego Hufca Pracy. A robota była szampańska, bo w hurtowni szampanów.

Toteż właśnie z powodu chęci zysku Bogumiła stawiła się w Zabrzu dopiero we wrześniu 1984 r., czyli miesiąc po koleżankach, które zagospodarowano na kardiologii. A ona w czasie rozmowy kwalifikacyjnej zawinszowała sobie, że wolałaby kardiochirurgię. Bo jak mówi, już w trakcie praktyk szkolnych w szpitalu w Nowym Sączu „dostała bakcyla”. Czyli najbardziej spodobało jej się na bloku operacyjnym. Więc gdy nareszcie zjawiła się w Zabrzu, to trafiła pod skrzydła pielęgniarki oddziałowej bloku – Małgorzaty Kłosiewicz.

I to ona zaprowadziła kandydatkę do gabinetu Religi, który nie był jeszcze wtedy profesorem, lecz dopiero docentem. Padły konwencjonalne zdania, a w efekcie ten odważny, jak się miało wkrótce okazać, chirurg przyjął do zespołu 20-letnią, świeżo upieczoną absolwentkę. Wprawdzie jeszcze zieloną, ale też przecież bez rutynowych nawyków, taką, którą mógł dopiero ukształtować na miarę potrzeb i wymagań. Miała być instrumentariuszką.

Porywy serca

Ale nie mogła od razu stanąć przy stole, bo (…)

Cały tekst Ireneusza Pawlika przeczytasz w świątecznym wydaniu „Dobrego Tygodnika Sądeckiego”. Za darmo!

WYBORY 2024

REPERTUAR KINA SOKÓŁ

Reklama