Badaniu poddano Strategię rozwoju gminy Stary Sącz wraz z dokumentami budżetowymi: Wieloletnią Prognozą Finansową i budżetami rocznymi. Chodzi o ocenę jakości i spójności tych dokumentów. Trzeba podkreślić, że są to najważniejsze dokumenty gminne. Strategia rozwoju jest „matką” wszystkich działań finansowych i inwestycyjnych w gminach.
Strategia rozwoju Gminy Stary Sącz na lata 2021-2030
Strategia na lata 2021-2030 prezentuje się (wizualnie) bardzo dobrze. Jest bardzo obszerna, uwzględniono niepełnosprawnych czytelników. Słowo wstępne prezentuje burmistrz. Pada także ważne oświadczenie, że Opracowana „Strategia” powinna być traktowana jako podstawowy i najważniejszy dokument samorządu lokalnego. To stwierdzenie nie może dziwić, ponieważ takie jest znaczenie Strategii, a także rola w rozwijaniu każdej gminy. W przypadku gminy Stary Sącz podano także funkcje szczegółowe Strategii: kierunkowania, integrowania, alokowania zasobów. Przeprowadzono także konstruktywną ewaluację Strategii ex ante, a także jest deklaracja, że na każdym etapie uczestniczyli w niej obywatele gminy.
Diagnoza
Diagnoza przeprowadzona solidnie i schludnie. Przedstawia również korzystne trendy w gminie. Infrastruktura rozwija się. Przedsiębiorczość rośnie. Turystyka wzmacnia się. Mocnym akcentem jest aktywność na polu sportu, a zwłaszcza kultury, w tym wysokiej, co jest ewenementem na skalę powiatu, a nawet Małopolski. W tym względzie Stary Sącz od kilku lat odebrał Nowemu Sączowi liderowanie. Dane demograficzne są gorsze, Stary Sącz starzeje się. Podaje się, że istnieje 88 organizacji pozarządowych, ale szkoda, że nie podano ile aktualnie działa i nie jest to ilość 88.
Analiza SWOT i cele strategiczne
Stworzono ciekawy układ analizy SWOT, z podziałem na perspektywy oddziaływania na gminę: globalną, wojewódzką. Podano liczne atrybuty na rzecz rozwoju, ale i te negatywne w wymiarze: społecznym, gospodarczym, przestrzennym i instytucjonalnym. Martwi wiele defektów społecznych. Stary Sącz stawia sobie 9 wyzwań strategicznych dotyczących kluczowych pól aktywności każdej gminy. No może wyzwanie związane z kulturą jest jednak oryginalne, a zarazem możliwe do wypełnienia. To może uczynić różnicę. Wizja gminy jest postawiona oryginalnie, zwłaszcza ta „niespieszność” brzmi wręcz egzystencjonalnie. Jest jednak nazbyt ogólna. Dla realizacji wizji ma służyć 5 celów strategicznych i 8 operacyjnych. To brzmi atrakcyjnie, spójnie, ale również ogólnie. Co konkretnie zostanie przedsięwzięte można odnaleźć w rozdziale określającym kierunki działań i konkretne przedsięwzięcia. Tutaj można wyczytać prawie 200 przedsięwzięć. Ale i one zostały nazwane zbyt ogólnie. Brak jest: terminów, lokalizacji, szacowanych kosztów, mierników. Dlatego jest niedosyt. Co może bowiem oznaczać: dążenie do korzystania do technologii pasywnych… tworzenie terenów zielonych… Brakuje: kiedy, gdzie, za ile. Tak opisanych przedsięwzięć jest zdecydowanie zbyt dużo. Potrzebne są opisy przedsięwzięć typu: Budowa pump tracka i skate parku przy ulicy Podegrodzkiej. Szkoda, że nie ma terminu, parametrów, szacunkowej kwoty inwestycji.
Podsumowanie strategii
Po przeczytaniu całej listy przedsięwzięć, tych konkretnie określonych i tych ogólnie, odnosi się wrażenie kompletności, ale i nadmiaru. Czy to wszystko jest możliwe do realizacji do 2030 roku? Strategia powinna być ambitnym, ale i realistycznym planem. Takie parametryzowanie jednak jest problemem strategii polskich gmin. Realizacja złożonych przedsięwzięć w gminie Stary Sącz uczyniłaby ją bodaj najlepszą gminą w Polsce. Należy tego życzyć gminie Stary Sącz.
Trzeba ocenić jednak Strategię Starego Sącza pozytywnie. Ona wymaga jednak konkretyzacji, urealnienia. Trzeba także stworzyć koherentną WPF. Należy dodać, że gmina Stary Sącz należy do ścisłej czołówki najlepiej zarządzanych i rozwijających się gmin w powiecie, można nazwać ją nawet wzorcową. Tym bardziej konieczna jest adekwatna dokumentacja strategiczna w gminie.
Wieloletnia Prognoza Finansowa gminy Stary Sącz
Wieloletnia Prognoza Finansowa jest zrobiona dość skrupulatnie. Lista przedsięwzięć do realizacji to kluczowe zestawienie w WPF. Szkoda tylko, że jej perspektywa nie jest taka sama jak w Strategii, aby istniała spójność nazewnictwa. Wtedy Strategia jest operacjonalizowana poprzez WPF, potem także wpływa na budżety roczne, zwłaszcza ich pozycję wydatków majątkowych. Chodzi o spójność i aktualność. Idzie także o transparentność i możliwość stałej kontroli obywatelskiej.
Przygotowano przez: Nowosądeckie Centrum Analiz Samorządowych
