Staraniem Sądeckiego Towarzystwa Patriotycznego w IV Liceum Ogólnokształcącym Sportowym została odsłonięta tablica memoratywna, upamiętniająca Kazimierza Pierackiego.
W tym roku przypada 130. rocznica urodzin i 80. rocznica śmierci wiceministra Kazimierza Pierackiego, żołnierza niepodległości i reformatora oświaty, wybitnego Syna Ziemi Sądeckiej, który poświęcił swoje życie walce o wolność Polski oraz budowaniu jej podwalin w czasie pokoju, okresu dwudziestolecia międzywojennego. Podjęliśmy inicjatywę upamiętnienia tego wybitnego sądeczanina, by przywrócić mu należną pamięć i tożsamość. 23 lutego 2021 roku odbyła się uroczystość upamiętnienia tej postaci poprzez odsłonięcie tablicy memoratywnej.
Sądeckie Towarzystwo Patriotyczne zorganizowało wydarzenie, które zostało objęte honorowym patronatem Prezydenta Miasta Nowego Sącza, przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej w Krakowie oraz IV Liceum Ogólnokształcącym Sportowym im. św. Kingi w Nowym Sączu. Tablicę odsłonił Prezydent Ludomir Handzel, a poświecenia dokonał ksiądz proboszcz Czesław Paszyński – kustosz Sanktuarium Świętej Rity w Nowym Sączu.
Kazimierz Pieracki był ważną i zasłużoną postacią okresu międzywojnia. Ten przywiązany do ojczystej ziemi sądeczanin, uczęszczał do c.k. Gimnazjum I w Nowym Sączu, a podejmując studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, dzierżył trud walki o wolną ojczyznę, działając w Związku Walki Czynnej. To właśnie starszy ze znanych braci Pierackich zorganizował w Nowym Sączu struktury ZWC, a kolejno oddział Związku Strzeleckiego, któremu komenderował na osobisty rozkaz Józefa Piłsudskiego. Odpowiadając za przygotowanie młodych strzelców, Kazimierz Pieracki poprowadził osławiony wymarsz sądeckich ochotników, którzy w Krakowie zgłosili się do Legionów Polskich. Osobiście przelewał krew między innymi w trakcie walk na froncie rosyjskim. Zmagania okresu Wielkiej Wojny zwieńczył jednocześnie pracą nauczycielską oraz konspiracją w Polskiej Organizacji Wojskowej.
Choć w 1918 roku zgłosił się znów do służby wojskowej, ojczyzna postawiła przed nim misję oświatową. Był między innymi organizatorem seminariów nauczycielskich, które rozwijał w Lublinie i Warszawie, a jego wizjonerstwo w dziedzinach edukacji pozwoliło mu wdrażać kolejne rozwiązania w służbie dla Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz Kuratorium Okręgu Szkolnego Lubelskiego. Pełnił również niezwykle istotną funkcję Naczelnika Wydziału Szkół Średnich w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, by ostatecznie zostać wiceministrem tegoż organu państwowego. Za największy sukces czasu pokoju i niepodległości, uważa się merytoryczny udział w tzw. reformie jędrzejewiczowskiej – jako autor programów nauczania i organizator szkolnictwa. W okresie międzywojnia stał się również redaktorem wielu publikacji, a także aktywnym członkiem oraz inicjatorem organizacji i towarzystw.
Okupacja niemiecka odsłoniła kolejną chwalebną kartę w jego życiorysie. Choć mógł spocząć na laurach z zasługami, wziął udział w obronie Warszawy, by ostatecznie oddać się działalności tajnego nauczania. Został liderem konspiracyjnej Komisji Oświecenia Publicznego. W lipcu 1940 roku został aresztowany przez Gestapo i poddany ciężkiemu śledztwu z licznymi torturami, podczas którego nie ujawnił żadnych informacji. Skrajnie doświadczony, został odesłany do KL Auschwitz, gdzie został zamordowany 21 lutego 1941 roku.
Kazimierz Pieracki został odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem POW, Odznaką Pamiątkową I Brygady Legionów Polskich oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Niestety czasy okupacji, stalinizmu, socrealizmu i komunizmu, bardzo mocno przyczyniły się do zatarcia pamięci o tym wybitnym synu sądeckiej ziemi. Przykrym faktem pozostaje, iż w przeszłości – nawet tej nieodległej – zapomniano o Kazimierzu Pierackim, który po wielokroć zasłużony dla Polski i Sądecczyzny, nie został upamiętniony w swym rodzinnym mieście.
Z wyrazami szacunku
Anna Jakubowska
Sądeckie Towarzystwo Patriotyczne;
Fotografie – IV LO Sportowe
