Przed laty w okolicach Tylicza, nieopodal Krynicy-Zdroju, miały miejsce walki konfederatów barskich z wojskami rosyjskimi. Każdy turysta zapuszczający się w te strony, powinien obowiązkowo przejść lub przejechać tylicki szlak konfederatów barskich.
Konfederacja barska zawiązana została 29 lutego 1768 roku w Barze na Podolu. Konfederaci, na czele których stanął generał Kazimierz Pułaski, sprzeciwiali się dominacji Imperium Rosyjskiego na ziemiach Rzeczypospolitej, równouprawnieniu innowierców oraz poczynaniom króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Szlak wojenny zawiódł ich w okolice Tylicza oraz obszaru tzw. klucza muszyńskiego. Do konfederacji barskiej Sądecczyzna przystąpiła 30 czerwca 1768 roku, kiedy to podpisano w pobliskiej Piwnicznej specjalny akt. W niespokojne czasy walk mogą przenieść się turyści, przemierzając pieszy bądź samochodowy Szlak Konfederatów Barskich.
Tylickie siedlisko konfederatów
– W Polsce jest kilka miejsc związanych z konfederacją barską. Jest to Lanckorona, Żmigród oraz Częstochowa. Bardzo ważnym punktem jest również nasz Tylicz. Stacjonowały tu bowiem tysiące żołnierzy. Szacuje się, że ok. 5 tys. zesłano stąd na Syberię. Postanowiliśmy tych konfederatów upamiętnić. Jako że konfederacja była wojną z Rosją, za czasów PRL-u temat ten był spychany na margines – mówi Janusz Kieblesz ze Stowarzyszenia Odkryj Tylicz, przewodnik beskidzki, pomysłodawca wytyczenia szlaku poświęconego konfederatom. – To właśnie fakt, że od 20 lat jestem przewodnikiem, oprowadzam turystów po pobliskich górach i lasach, sprawił, że tak zainteresowałem się konfederacją barską. To moja wielka pasja. Kieblesz nie kryje, że temat jego zainteresowań jest kontrowersyjny i że spierają się w tej sprawie historycy. – Czy konfederacja była dobra, czy zła, to już nie nam oceniać. Historia była, jaka była, i nikt jej nie zmieni. Odtworzyliśmy mundury i zadbaliśmy o pamięć generała Kazimierza Pułaskiego. Na naszych terenach uczcił jego pamięć, już przed laty, burmistrz Krynicy-Zdroju Franciszek Kmietowicz, który w 1929 roku wystawił Pułaskiemu pomnik. My w Tyliczu również mamy pomnik generała. Odsłonięty został w 2013 roku, z okazji 650-lecia Tylicza.
Janusz Kieblesz wpadł na pomysł wytyczenia Szlaku Konfederatów Barskich, w celu wypromowania regionu i jeszcze
głębszego poznania jego historii. Przewodnik podkreśla, iż szlak ten jest jednym z najpiękniejszych szlaków widokowych w okolicy.
Szlak samochodowy
– Samochodowy szlak konfederatów barskich rozpoczynamy na krynickim Deptaku, gdzie znajduje się pierwsza tablica informacyjna. Następnie jedziemy do Tylicza, gdzie pod górą Huzary, przy wejściu na szlak czerwony i zielony, opisana jest historia góry Huzary, wcześniej zwanej hardym wierchem. W 1770 roku stoczono tam bitwę. W podnóża góry była osada Piszczelanka. Nazwa wzięła się stąd, że znajdowano w niej, jeszcze długo po bitwie, broń, elementy wyposażenia oraz kości pochowanych pospieszenie powstańców – opowiada Janusz Kieblesz. Kolejny przystanek na trasie to(…)
Przeczytaj całość w „Dobrym Tygodniku Sądeckim”:
